Phân biệt giữa Dị ứng và Kích ứng
Mình và Hương Thủy, chủ mục "Làm đẹp" của Tạp chí Đẹp đang cùng nhau viết một cuốn sách. Nó tên là "Dưỡng da trọn gói". Với cuốn này, mình kỳ vọng nó giúp được mọi người hiểu về các vấn đề về da và cách chăm sóc da. Nó cũng sẽ đưa ra các sản phẩm phù hợp với mục đích dưỡng da với giá từ 0 đồng đến triệu đồng. Sách dự kiến xuất bản cuối năm nay.
---
Khi ai đó gặp vấn đề với một loại mỹ phẩm, họ thường kết luận
rằng họ bị “dị ứng với mỹ phẩm” đó. Rất nhiều trong số những trường hợp này
không phải là dị ứng và không liên quan tí nào đến dị ứng. Họ chỉ đang bị kích ứng
thôi.
Kích ứng giống như một người khó ở, bỗng dưng họ trở nên khó
chịu và cáu gắt với mọi thứ xảy ra xung quanh họ. Sự khó ở có thể đến rất vô cớ.
Với người như thế này, bạn chỉ cần dịu dàng, mềm mỏng, hoặc đôi khi là kệ họ đấy,
rồi mọi thứ sẽ bình thường trở lại. Còn dị ứng giống như một người ốm. Họ cần
được chẩn đoán nguyên do, được uống thuốc và cần được chăm sóc chu đáo.
Dưới đây là sự khác nhau cơ bản giữa kích ứng và dị ứng:
- Kích ứng thường là nhẹ hơn và ngắn hơn dị ứng. Thông thường, kích ứng có thể tự khỏi. Kích ứng cũng chỉ diễn ra chỉ trong vài ngày. Bạn có thể sử dụng một phác đồ làm dịu da/chăm sóc da nhạy cảm ở mục trước. Còn dị ứng cần có thuốc chữa trị và một liệu trình điều trị cho dị ứng có thể lên đến 10 ngày.
- Kích ứng chỉ xảy ra với vùng da tiếp xúc với sản phẩm. Tức là bạn bôi sản phẩm ở đâu thì sẽ có phản ứng chỉ ở đó. Dị ứng sẽ xảy ra với cả vùng da lân cận, có thể là phản ứng của cả cơ thể (nổi mề đay toàn thân, khó thở, sốc phản vệ...)
- Đối với sản phẩm đã gây ra kích ứng, bạn có thể tiếp tục sử dụng, chỉ là bạn cần cẩn trọng hơn. Đối với trường hợp dị ứng, bạn sẽ không bao giờ được dùng sản phẩm đó nữa. Bạn cũng cần tìm hiểu cụ thể bạn đã dị ứng với thành phần gì, để tránh gặp lại sau này.
Các loại kích ứng mà
bạn có thể gặp với mỹ phẩm:
Kích ứng cơ bản: Vùng da sử dụng mỹ phẩm có thể chuyển
sang màu đỏ. Kích ứng cơ bản thường xuất hiện ngay lập tức cho đến 24 giờ sau
khi sử dụng mỹ phẩm, và sẽ tự khỏi trong vòng 3 đến 4 ngày. Khi gặp trường hợp
này, bạn cần:
- Rửa sạch sản phẩm trên da của bạn
- Ngừng sử dụng mỹ phẩm đó đến khi các phản ứng phụ biến mất hoàn toàn.
- Nếu bạn rất lo lắng về tình trạng da của bạn, bạn có thể gặp bác sĩ da liễu.
Kích ứng tích lũy: đây là hiện tượng sử dụng mỹ phẩm
sau một thời gian, và bất ngờ da của bạn phản ứng với sản phẩm. Triệu chứng của
nó sẽ giống như kích ứng cơ bản, tức là cũng một vùng da chuyển sang màu đỏ sẫm.
Và cách xử lý với trường hợp kích ứng này cũng giống như với kích ứng cơ bản. Trong
trường hợp bạn sử dụng nhiều sản phẩm chăm sóc da khác nhau, thì một thành phần
nào đó cũng được tích lũy trở nên liều cao hơn và dễ gây ra tình trạng kích ứng
hơn.
Viêm nang lông do hóa chất: Là một phản ứng kích ứng
tích lũy, thường do việc sử dụng nhiều loại mỹ phẩm cùng một lúc. Biểu hiện của
nó là lên các cụm gồm vài chục nốt màu đỏ hoặc trắng, chứa dung dịch ở bên
trong. Bạn có thể tưởng nhầm rằng đây là các nốt mụn, nhưng đây chỉ là vấn đề của
viêm chứ không liên quan đến mụn.
Xử lý viêm nang lông cũng như xử lý kích ứng cơ bản. Viêm
nang lông cũng là vấn đề mà da có thể tự khỏi được. Trong trường hợp bạn thấy
lo lắng, thì bạn cũng có thể đi gặp bác sĩ da liễu.
Với các trường hợp kích ứng do tích lũy, bạn có thể chờ đến
khi phản ứng chấm dứt hoàn toàn và bắt đầu sử dụng lại mỹ phẩm. Bạn nên bắt đầu
lại với từng sản phẩm một, sau mỗi tuần thì thêm một sản phẩm mới. Ví dụ trong
tuần 1 bạn dùng lại sữa rửa mặt, đến tuần thứ 2 thì bổ sung toner, tuần thứ 3
dùng thêm kem dưỡng. Đối với làn da rất nhạy cảm, thời gian để cho da làm quen
với một sản phẩm có thể kéo dài đến 2 tuần.
Kích ứng chủ quan: đây là phản ứng kích ứng mà chỉ có
bạn cảm nhận được, còn người ngoài sẽ không thấy. Biểu hiện của nó là bạn cảm
thấy da của bạn rát, ngứa hoặc nóng, mà vùng da của bạn không có thay đổi gì về
màu sắc (không tính đến việc da bị đỏ lên do bạn gãi nhiều). Kích ứng chủ quan
thường đi liền với việc nhiệt độ và độ ẩm trong môi trường thay đổi, và cũng do
chức năng của da không tốt. Nếu bạn gặp trường hợp này, bạn nên hạn chế sử dụng
nhiều loại mỹ phẩm khác nhau.
Dị ứng:
Nếu như kích ứng chỉ là việc ngoài da, thì dị ứng là phản ứng
của toàn bộ cơ thể. Kích ứng chỉ là phản ứng với những thứ bạn chạm vào, còn dị
ứng thì xảy đến cả khi bạn ăn uống, hoặc chuyển mùa.
Khi bạn sử dụng mỹ phẩm mà gặp dị ứng, thì chính xác là bạn
đã dị ứng với một thành phần trong mỹ phẩm đó, chứ không phải bạn dị ứng với tất
cả những thứ có trong sản phẩm. Những thành phần mỹ phẩm có số người dị ứng cao
nhất là hương liệu, chất bảo quản, và một số thành phần chống nắng hóa học.
Tăng nhạy cảm tức thời là loại dị ứng trầm trọng nhất
của dị ứng, nó xảy ra trong khoảng 30 phút đầu tiên sau khi tiếp xúc với sản phẩm.
Tăng nhạy cảm tức thời có thể gây ra hiện tượng tẩy đỏ toàn thân, sốc phản vệ,
hoặc thậm chí ngừng thở. Khi gặp trường hợp này, người bị dị ứng cần được đưa đến
bệnh viện gần nhất, kể cả khi họ có thở được hay không.
Tăng nhạy cảm trì hoãn là phản ứng dị ứng xảy đến từ
2 đến 4 ngày sau khi sử dụng sản phẩm. Hiện tượng dị ứng này nhẹ hơn trường hợp
trên. Nó cũng có thể gây tấy đỏ khắp người, và da có thể ngứa ngáy khó chịu.
Người bị dị ứng loại này cũng nên được điều trị càng sớm càng tốt, tránh để
tình trạng dị ứng diễn biến phức tạp hơn. Một liệu trình điều trị dị ứng kiểu
này thường kéo dài từ 7 đến 10 ngày.
Nổi mề đay là một biểu hiện dị ứng nhẹ, người bị dị ứng
sẽ nổi các ổ tấy đỏ khắp người, kèm theo ngứa ngáy. Mề đay sẽ xuất hiện từ 30
phút đến 1 tiếng sau khi sử dụng sản phẩm, và thông thường, sau vài giờ, nó có
thể tự lặn.
Với cả dị ứng và kích ứng, dù bạn thấy sản phẩm chịu một phần
lỗi, thì thực tế là sản phẩm “bị oan”. Mỗi người có một cơ địa khác nhau. Các
nhà sản xuất không thể làm ra một sản phẩm có diễn biến như nhau ở tất cả mọi
người. Ngay cả đối với thực phẩm, cũng có người dị ứng với hải sản, người không
thể ăn lạc, hoặc mật ong, hoặc sữa… Vì vậy, nếu bạn chắc chắn rằng bạn có vấn đề
dị ứng với loại thực phẩm nào, thì hãy nhớ tránh những sản phẩm mỹ phẩm được
làm từ chúng nhé.
