Nhã Nam đã "xuất khẩu" cuốn sách thứ 2!

Và đó chính là "Tự làm mỹ phẩm" - cuốn sách của tôi và Thu Giang. Cho đến hôm nay, nó đã được xuất bản bằng tiếng Thái Lan, cuối tháng này sẽ có thểm phiên bản tiếng Anh trên Amazon Kindle.

Bạn biết không, cuốn đầu tiên được xuất bản ở nước ngoài của Nhã Nam là "Nhật ký Đặng Thùy Trâm". Theo Nhã Nam, trước nay gần như tất cả sách truyện Việt Nam được xuất bản ở nước ngoài đều là sách về các cuộc chiến hoặc là tác phẩm văn học kinh điển. Và cũng chưa có cuốn nào được "xuất khẩu" do nỗ lực của tác giả hết.

Như thế, tôi cảm thấy mình đã làm được một việc chưa có tiền lệ ở Việt Nam.

"DIY Cosmetics", phiên bản "Tự làm mỹ phẩm" bằng tiếng Thái

Nhân dịp này, tôi đã viết một diễn văn dài dằng dặc gửi cho Thủy, đồng tác giả của "Dưỡng da trọn gói". Vì bao nhiêu chữ nghĩa về sự kiện này, tôi đã đổ vào bản diễn văn này hết, thôi thì mời các bạn đọc "diễn văn Thư gửi Thủy" nhé! Diễn văn cố tình sử dụng những đại từ xưng hô không giống ngày thường giữa tôi và Thủy, đó là cách tôi trêu Thủy thôi.

BẢN DIỄN VĂN VỀ VIỆC TÔI ĐÃ ĐƯA SÁCH CỦA MÌNH XUẤT KHẨU NHƯ THẾ NÀO?

Kính gửi đồng chí Phạm Hương Thủy,

Khi Nhã Nam xuất bản “Tự làm mỹ phẩm” vào tháng 9 năm 2014, tôi không bao giờ hình dung rằng cuốn sách này có thể đi ra khỏi lãnh thổ Việt Nam. Lúc đó tôi chỉ hy vọng nó không phải là một mặt hàng bán ế của Nhã Nam thôi, để khỏi bị ê mặt. (Thực tế là cũng không ế, trộm vía, nếu như nhìn trên Tiki.vn thì nó còn nằm trong top sách bán chạy nữa kìa).

Đến mùa thu năm 2015, tôi nảy ra ý định, hay là cho sách của mình lên Amazon Kindle nhỉ? Vì thế tôi và copywriter của tôi đã ngồi dịch nó ra tiếng Anh và nhờ bà Sandra Ketcherside, một giáo viên tiếng Anh lúc đó làm việc tại Language Link, để hiệu đính bản tiếng Anh của “Tự làm mỹ phẩm”.

Vào tháng 11 năm 2015, ở Bangkok diễn ra một triển lãm về lĩnh vực sản xuất mỹ phẩm, có tên là In-cosmetics Asia. Một tuần trước khi sang Bangkok, tôi mới xem danh sách các gian hàng triển lãm, và thấy có đến gần mười công ty xuất bản các tạp chí về làm đẹp. Vì vậy tôi mang theo nhiều cuốn sách “Tự làm mỹ phẩm” đến để chào hàng.

Ngày đầu tiên tham gia triển lãm của tôi, tôi cũng đến sớm, từ trước giờ mở cửa

Trong chuyến công tác đó, tôi mới thấm thía câu nói “Đem chuông đi đánh xứ người” - hay gặp trên các phương tiện truyền thông. Tôi mang sách của mình đến từng gian hàng một, Pháp, Anh, Ấn, Ý… Lần lượt từng gian hàng từ chối tôi. Vì tất cả họ đều không xuất bản sách cho người tiêu dùng, mà ấn phẩm của họ dành cho những doanh nghiệp sản xuất mỹ phẩm.

Nhận được sự từ chối liên tiếp, tôi quả thật đã không còn hy vọng gì. Nhưng trong đầu tôi lúc đó chỉ còn một câu nói: “Stick to the plan – phải trung thành với kế hoạch”. Tôi bước đến gian hàng của Media Matter và hỏi, “Bên chị xuất bản cho nhà sản xuất hay cho người tiêu dùng?” Họ trả lời, “Chúng tôi hướng đến nhà sản xuất”. Trước bộ dạng suy sụp của tôi, người đó hỏi: “Cô đang cầm cái gì thế?” Thế là tôi lại đưa sách cho họ xem. Người đó trầm trồ và hỏi tôi: “Cô có muốn xuất bản cuốn này ở Thái Lan không?” Người phụ nữ đó là Karuna Chinthanom, là Giám đốc xuất bản của Media Matter.

Nhờ việc “Tự làm mỹ phẩm” đã được dịch mượt mà sang tiếng Anh, tôi và chị Karuna chỉ mất 6 tháng để cho ra đời được “DIY Cosmetics” (“Tự làm mỹ phẩm” phiên bản tiếng Thái). Trong 6 tháng đó, chúng tôi đã trở thành những người bạn hết sức đặc biệt của nhau. Cách mà chúng tôi thỏa thuận về mua bán bản quyền cũng rất là ngược đời như thế này: chị luôn muốn trả tôi nhiều hơn, trong khi tôi luôn mặc cả để nhận được ít đi. Tôi đã từng nói với chị: “Em chỉ cần sách được xuất bản là đã đủ lắm, còn với chị thì đây là việc kinh doanh, chị hãy tiết kiệm từng phần trăm một nhé!”. Còn chị thì đã trả lời tôi: “Kinh doanh phải đi đôi với tình bạn. Chị không muốn trục lợi em.”

Vậy là, vào ngày 29 tháng 4 năm 2016, tôi đã có mặt tại Bangkok, ra mắt sách phiên bản tiếng Thái. Nghĩ lại, tôi luôn cảm thấy may mắn khi, vào ngày đó, đôi chân vẫn đưa tôi đến gian hàng Media Matter khi cái đầu đã trở nên tuyệt vọng. Bài học rút ra vẫn y nguyên nhưng mạnh mẽ hơn: Phải trung thành với kế hoạch!

Đây là lễ ra mắt sách "DIY Cosmetics" mà Media Matter đã làm cho tôi.
Buổi ra mắt nằm trong khuôn khổ của một triển lãm lớn ở Bangkok, có tên là "ASEAN beauty show",
dành cho quan khách đến từ các nước ASEAN

Và chị có tin không, Thái Lan chưa phải là điểm đến cuối cùng của “Tự làm mỹ phẩm”.

Hai tháng trước, tôi lại nảy ra ý tưởng đưa “Tự làm mỹ phẩm” đi xa hơn khỏi Đông Nam Á. Điểm đến thứ hai của cuốn sách phải là Hàn Quốc, kinh đô làm đẹp của Châu Á! Tôi mò ra được publishersglobal.com, một website liệt kê rất nhiều nhà sách trên thế giới. Từ website đó, tôi tìm ra được Iljinsa, một nhà xuất bản ở Hàn Quốc, đã từng ra mắt nhiều cuốn sách về nấu ăn và làm thủ công. Tôi nhấc máy gọi điện vào số hotline, hỏi họ có bao giờ nhận sách của tác giả nước ngoài không, và tôi có thể xin địa chỉ email của người phụ trách nhận bản thảo không? Sau khi dập máy, tôi hơi lăn tăn, tại sao người trực tổng đài của một công ty Hàn Quốc lại nói chuyện tiếng Anh trôi chảy thế nhỉ? (Trong đầu tôi thì người Hàn Quốc không hay nói được tiếng Anh). Và chỉ 2 ngày sau, tôi đã phát hiện ra rằng số điện thoại mà tôi gọi không phải là số tổng đài của Iljinsa, mà là số của ông Chủ tịch Hội đồng quản trị.

Ông Yoon Kyu Lee là CEO của Iljinsa, và Iljinsa thì không phải là một nhà sách, mà là một Hiệp hội nhiều nhà sách của Hàn Quốc. (Chó ngáp phải ruồi vãi, chị Phạm Hương Thủy ạ). Và ông trực tiếp thúc đẩy việc ký hợp đồng xuất bản “Tự làm mỹ phẩm” ở Hàn Quốc giữa tôi và nhà sách Yesin Books.

Suốt một tháng liền, ngày nào ông Lee cũng gửi tôi một lá thư về việc ông đã xúc tiến đến đâu, ông cần những thông tin gì. Có một lần nọ, ông viết cho tôi rằng, “Tuần sau tôi sẽ đi tham gia triển lãm sách ở Anh, tôi sẽ mang sách của cô đi giới thiệu xem có nhà sách nào ở bên đấy quan tâm không nhé?” Tôi gửi ông một bức thư cực kỳ lâm li về việc tôi cảm kích ông ra sao, và ông phản hồi thế này: “Tôi ngưỡng mộ đam mê và nhiệt huyết của cô. […] tôi cảm nhận được sự chân thành và nghiêm túc của cô. […] Tôi vinh dự được giúp ước mơ của cô thành hiện thực.” Bức thư này tôi chắc chắn không bao giờ quên.

Ấy là một ngày mùng sáu tháng Tư nọ

Trong email của ông Lee còn có viết: “Chưa bao giờ tôi nhận được một cuộc điện thoại về công việc từ nước ngoài mà lại vào ngày thứ bảy”. Hóa ra ông Lee ấn tượng vì tôi đã gọi điện cho ông ý vào một ngày thứ bảy! Trong khi với tôi thì ngày thứ bảy vẫn là ngày đi làm bình thường.

Đó là một sự tình cờ đầy may mắn. Cũng nhờ chuyện này, tôi rút ra rằng, cuộc đời thật nhiều bất ngờ, chỉ cần mình bắt đầu một công việc với đầy niềm hy vọng, sự kỳ diệu có thể xảy đến.

Trong công cuộc “tìm đường xuất khẩu” của tôi với “Tự làm mỹ phẩm” không chỉ có thành công, mà còn có nhiều thất bại. Chẳng hạn như ở triển lãm ở Thái Lan năm ngoái, đã có bao nhiêu gian hàng từ chối tôi. Hay khi tôi tìm đến các nhà xuất bản ở các nước khác trên publishersglobal.com, câu trả lời đa phần là sự im lặng – hoặc là sự từ chối. Nhưng không sao! Mỗi tháng tôi sẽ gửi “Tự làm mỹ phẩm” đi ba mươi nước, thế nào sau một năm, cũng sẽ có thêm một hợp đồng nữa.

Còn nếu chị hỏi “Vậy ‘Tự làm mỹ phẩm’ đã lên Amazon Kindle chưa?” Tôi xin thưa là chưa, tuần sau tôi sẽ đẩy nó lên đấy, nếu chị có một người bạn Tây nào đó, hãy giới thiệu sách giúp tôi nhé! Tôi xin chân thành cảm ơn.

Cảm ơn chị Phạm Hương Thủy, chúc chị mạnh giỏi nhé.